با توجه به اهمیت پروش ذهن کودک در زمان رشد و سنین پایین، انتخاب بازی‌های مناسب در این مرحله زندگی بسیار مهم است. بازی در تمامی بخش‌های زندگی کودک مفید است و موجب می‌شود تا مهارت‌های خود را پروش دهد. بازی‌های مناسب این سنین شامل تمرین حافظه، حل مسئله، پردازش اطلاعات، یادگیری جدید و تمرین تفکر منطقی و خلاقیت است که برای اجرای آن حتما نیازی به هزینه بالا و خرید تجهیزات گران ندارید.
بازی‌های مختلف که به صورت تک نفره یا گروهی انجام می‌شود، می‌توان علاوه بر سرگرمی مزایای دیگری هم داشته باشند. در ادامه به معرفی انواع بازی برای افزایش هوش کودکان 2 تا 5 ساله که به صورت تک یا گروهی قابل اجراست می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بازی برای تقویت هوش کودکان همراه این مقاله بازی سازان باشید.
بازی تک نفره برای تقویت هوش کودکان
بازی‌های تک نفره می‌توانند راهی سرگرم کننده و آموزنده برای کودکان 3 تا 5 ساله باشند. با انتخاب بازی‌های مناسب، می‌توانید به رشد و تکامل مهارت‌های مختلف در آنها کمک کنید. برخی از این بازی‌ها را با کم‌ترین هزینه می‌توانید برای کودکان تهیه نمایید. در ادامه چند بازی برای تقویت هوش کودکان را معرفی کرده‌ایم:
ماز
ماز یک بازی برای تقویت تجسم فضایی کودکان است که جزو دسته بازی برای افزایش هوش کودکان به شمار می‌آید. در نظر داشته باشید که این بازی ذهنی برای کودکان در تمامی سنین وجود دارد و با توجه به این که بعضی از مازها حتی برای بزرگسالان هم گیج‌کننده هستند، حتما از ماز متناسب با سن کودک خود استفاده نمایید.
مکعب روبیک
مکعب روبیک یکی از بازی‌های تک نفره است که برای تقویت ذهن می‌توان از آن استفاده کرد. تقویت قدرت حل مسئله، پرورش حافظه کوتاه مدت از طریق افزایش ظرفیت حافظه و تقویت حافظه فعال، افزایش قدرت تمرکز و توجه، افزایش سرعت پردازش اطلاعات، کاهش استرس و... از مزایای این بازی است. اگر کودک شما به این بازی علاقه دارد، برای شروع سعی کنید الگوریتم‌های ساده را یاد بگیرند و برای کمک به آنها آموزش‌‌های لازم اینترنتی را جست و جو کنید.
در حالت کلی این بازی برای کودکان بالای ۶ سال مناسب است، زیرا برای حل آن نیاز به تمرکز، استراتژی و کمی حوصله است اما اگر کودکی زیر این سن دارید که به مکعب روبیک علاقه مند است، می‌توانید با نظارت او را به حل آن تشویق کنید.
پازل
پازل‌ها یکی از بازی‌های تک نفره کودکان برای افزایش هوش هستند که به تقویت تفکر منطقی، تمرکز و استراتژی کودکان بسیار کمک می‌کند. انتخاب پازل‌های با مراحل مختلف سختی، به کودک اجازه می‌دهد تا به تدریج مهارت‌های خود را تقویت کند. پازل‌های ساده (کمتر از 20 قطعه) یکی دیگر از انواع بازی برای تقویت هوش کودکان برای کودکان بالای 3 سال مناسب است و با تصاویر ساده و قطعات بزرگ‌تر نسبت به پازل‌های پیچیده، به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت حل پازل را تجربه کنند.
پازل‌های 20 تا 100 قطعه برای کودکان و نوجوانان مناسب هستند و استفاده از پازل‌های بیش از 100 قطعه با وجود تصاویر پیچیده‌تر، مثل تصاویر شهرهای بزرگ، پرنده‌های زیبا، مناظر جنگلی و غیره که برای حل کردن نیاز به تمرکز و صبر بیشتری دارند، برای نوجوانان و بزرگسالان توصیه می‌شود.
بازی‌های خلاقانه
بازی‌های خلاقانه مانند نقاشی کشیدن، ساختن مجسمه، خمیر بازی، خانه سازی و... گروه دیگری از بازی برای تقویت هوش کودکان هستند که به خلاقیت کودک و توانایی‌های هنری‌اش کمک می‌کنند. ساخت اشکال مختلف با خمیر بازی، نقاشی اشکال مختلف و رنگ آمیزی آن، ساخت خانه و اشکال با بلوک خانه سازی از موارد دیگر بازی ذهنی برای کودکان است که با تفکر و استفاده از خلاقیت، خصوصا در سنین 3 تا 6 سال کودکان بسیار مفید می‌باشد.
بازی گروهی برای تقویت هوش کودکان
برای تقویت هوش کودکان، بازی‌های گروهی نیز می‌توانند بسیار مفید باشند. این بازی‌ها علاوه بر افزایش هوش فردی، می‌توانند به تقویت مهارت‌های اجتماعی، همکاری و تعامل کودکان کمک کنند. در ادامه، چند بازی گروهی که می‌تواند برای کودکان مناسب باشد را معرفی می‌نماییم:
قایم باشک
فعالیت‌های بدنی مانند ورزش، بازی‌های حرکتی کودکان و سایر فعالیت‌هایی که برای تحریک مغز و هوشیاری مفید هستند، به تقویت حافظه کودکان کمک می‌کند. یکی از بازی‌های گروهی برای تقویت هوش کودکان که نیاز به فعالیت بدنی هم دارد قایم باشک است که در طول بازی یک فرد چشم‌های خود را می‌بندد و دیگر افراد حاضر مخفی می‌شوند. تقویت تمرکز، دقت، هماهنگی حرکتی و... از فواید این بازی است.
برج هیجان (Jenga)
یکی دیگر از انواع بازی برای تقویت هوش کودکان که به صورت گروهی می‌توانند انجام دهند، برج هیجان یا جنگا Jenga)) است که در آن هر بازیکنی که باعث ریزش برج شود بازی را می‌بازد و باید برج را دوباره بچیند. این بازی هیجانی، از بلوک‌های چوبی ساخته شده که شامل 18 طبقه از سه بلوک است.
بازی‌های فکری کارتی
بازی‌های فکری کارتی گروهی دیگر از بازی‌ها هستند که می‌توان برای تقویت حافظه، تمرکز و مهارت‌های اجتماعی کودکان 3 تا 5 ساله مفید باشند. این بازی فرصت بسیار خوبی برای سرگرمی و یادگیری کودکان است. نکته قابل توجه این نوع بازی برای این رنج سنی این است که ساده باشد و قوانین تعیین شده برای کودکان این گروه سنی قابل درک و اجرا باشد.
بازی کردن چه تاثیری بر افزایش هوش کودکان دارد؟
بازی یکی از عوامل مهم در رشد و تکامل کودکان است که تاثیرات مثبت بسیار زیادی برای کودکان دارد. تحریک مغز، تقویت مهارت حل مسئله، افزایش خلاقیت، بهبود هوش اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس از مزایای بازی برای کودکان است. بازی‌های فکری، ساختنی، نقش آفرینی و بازی‌های خلاقانه‌ای مانند نقاشی کشیدن و یا مجسمه ساختن برخی از موارد بازی برای افزایش هوش کودکان هستند.
در نهایت چه بازی‌هایی برای تقویت هوش کودکان مناسب است؟
بازی گروهی و یا فیزیکی یکی از بهترین بازی برای تقویت هوش کودکان است. درست است که برخی از بازی موبایلی و کامپیوتری نیز با وجود طرح معما موجب افزایش مهارت حل مسئله و تقویت هوش کودکان می‌شوند اما به جز آسیب‌های چشمی، اغلب این بازی‌ها کودکان را از جمع همسالان خود دور می‌کند و فرصت یادگیری مهارت‌های اجتماعی را برای آنها کمرنگ می‌کند. اختلال‌های دیگر اسکلتی عضلانی، چاقی، اختلال در خواب و تغذیه و... از معایب دیگر بازی‌های موبایلی و کامپیوتری است.
در نهایت نکته‌ای که برای بازی برای تقویت هوش کودکان باید به آن توجه کنید این است که چندین بازی متنوع برای کودکان خود فراهم کنید تا بتوانند بازی مورد علاقه خود را انتخاب نمایند. با تشویق فرزندتان به بازی کردن می‌توانید به او کمک کنید تا هوش و خلاقیت خود را افزایش دهد. برای ایجاد ارتباط بهتر با فرزند خود با او بازی کنید و مشارکت فعال داشته باشید.