بازی، عنصری جدایی‌ناپذیر از دوران کودکی است و نقشی اساسی در رشد و توسعه جسمی، ذهنی و عاطفی کودکان ایفا می‌کند. نقش کلیدی بازی برای افزایش تمرکز کودکان است که حتی در بزرگسالی کودک نیز بر روی مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های تفکری، خلاقیت، احساس رضایت و بهبود سلامت کلی آن اثر دارد.
با وجود استفاده بیشتر کودکان امروزی از تلفن همراه و سبک متفاوت زندگی، مشکلات تمرکز و یادگیری در آن‌ها نیز افزایش یافته است. در ادامه به معرفی چندین بازی برای بالا بردن قدرت تمرکز کودکان می‌پردازیم و سایر عواملی که باعث کاهش تمرکز کودکان می‌شود را نیز شرح می‌دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تقویت تمرکز بچه‌ها با بازی همراه این مقاله از بازی سازان باشید.
بهترین بازی‌ها برای افزایش تمرکز کودکان
برای افزایش تمرکز کودکان، بازیهای متنوعی وجود دارد که برای انجام آن نیاز به تمرکز و توجه طولانی مدت است. در ادامه، بهترین بازی برای تقویت تمرکز کودکان را معرفی می‌کنم:
پازل
گروه سنی: پازل برای کودکان 3 سال به بالا مناسب است.
در این رابطه، برای کودکان 3 تا 5 ساله از پازلهای 10 تا 20 قطعه و کودکان بالای 6 سال از پازلهای 20 تا 100 قطعه با تصاویر و مناظر ساده می‌توان استفاده کرد.
پازل یک بازی برای افزایش تمرکز کودکان است که برای انجام آن نیاز به تمرکز بالا برای پیدا کردن قطعات مختلف و کنار یکدیگر قرار گرفتن دارند تا بتوان مدل نهایی تکمیل شود. برای حل پازل، کودک باید به دقت به قطعات پازل نگاه کند و به دنبال الگوها و رنگ‌های متنوع باشد. توجه نمایید که پازلی را انتخاب کنید که با سن و توانایی کودک مناسب باشد. پازلهای با تعداد قطعات کمتر برای کودکان جوان‌تر و پازلهای با تعداد قطعات بیشتر برای کودکان بزرگتر مناسب است.
کارت‌های بازی حافظه
گروه سنی: اغلب کارت بازی‌ها برای کودکان بالای 3 سال مناسب هستند و با تنوع زیاد برای اهداف مختلفی طراحی می‌شوند.
کارت‌های بازی حافظه یا همان Memory Cards یک نوع بازی آموزشی است که به تقویت حافظه و تمرکز کودکان کمک می‌کند. این بازی از یک مجموعه کارت تشکیل شده است که هر کدام دارای یک طرح، الگو و یا نماد خاص هستند. تقویت حافظه و افزایش تمرکز کودکان از نتایج اصلی این بازی است.
بازی کارتی Uno
یکی از بازیهای کارتی پرطرفدار UNO است که برای کودکان بالای 7 سال مناسب است. در این بازی به هر شخص ۷ کارت داده شده و باقی کارت‌ها در وسط میز به صورت یک دسته قرار می‌گیرد. یک کارت از روی دسته برداشته و روی میز گذاشته می‌شود.
اکنون بازی آغاز می‌شود و به نوبت، هر کس کارتی مطابق رنگ و یا عدد کارت روی میز می‌گذارد. ۴ کارت ویژه هم به عنوان قوانین در بازی کارتی اونو وجود دارد. در این بازی اولین نفری که کارتی در دستش باقی نماند باشد، برنده بازی می‌شود.
نقاشی‌های تعاملی
گروه سنی: کودکان بالای 3 سال
نقاشی با آبرنگ یا پاستل، نقاشی با انگشت به جای قلم و مداد و… نقش موثری به عنوان یکی از روش‌های افزایش تمرکز بچه ها با بازی دارد. این نوع ابزارها به کودکان اجازه می‌دهند تا به صورت فعال در فرآیند خلق آثار هنری شرکت کنند و در عین حال با محیط و دیگران ارتباط برقرار کنند. تحریک خلاقیت، ارتباطات اجتماعی و بهبود تمرکز از مزایای نقاشی‌های تعاملی است.
بازیهای تخیلی؛ نقش آفرینی
گروه سنی: کودکان 3 تا 7 سال
بازیهای تخیلی و نقش آفرینی برای کودکان فرصتی عالی برای تقویت خلاقیت، تمرکز، تعامل اجتماعی و حتی حل مسئله هستند. نقش آفرینی در دنیای خیالی، نقش آفرینی در رابطه با شغل‌ها، نقش آفرینی در بازیهای تیمی یا تاریخی و…بخشی از موارد بازی برای بالا بردن قدرت تمرکز کودکان هستند.
بازیهای معمایی؛ سودوکو
گروه سنی: 6 سال به بالا
بازیهای معمایی معمولا می‌توانند به صورت ذهنی یا روانی سودمند باشند. این بازی‌ها می‌توانند به تقویت مهارت‌های حل مسئله، تفکر منطقی، ایجاد استراتژی، تقویت حافظه، افزایش تمرکز و حتی تقویت اعتماد به نفس کمک کنند. سود و کود یکی از بازیهای معمایی است که با انجام آن مغز تمرین می‌یابد تا بهترین راه حل را پیدا کند و نیازمند تمرکز بالا و توجه به جزئیات است.
افزایش تمرکز با اوریگامی
گروه سنی: اوریگامی از اشکال ساده تا پیچیده قابل اجراست و به همین دلیل از سن 4 سالگی کودکان می‌توانند این بازی را انجام دهند.
افزایش تمرکز با استفاده از اوریگامی یک ایده جالب و سرگرم کننده برای کودکان است. این بازی به تقویت تمرکز و کاهش حواس پرتی کودک کمک می‌کند. دقت و هماهنگی دست و چشم، می تواند به بهبود مهارت‌های افزایش تمرکز بچه‌ها کمک نماید.
انواع اوریگامی‌های ساده تا پیچیده را می‌توانید در اینترنت جست‌وجو کرده و شکل مناسب سن فرزند خود را برای ساخت به او آموزش دهید.
بازیهای حرکتی
گروه سنی: از سن دو سالگی که کودکان می‌توانند راه بروند و تعادل داشته باشند، این بازی ها قابل اجرا است.
لی لی، بازیهای توپی، اسکیت، بدمینتون و… موارد دیگر برای تقویت تمرکز بچه ها با بازی هستند. اغلب این بازی‌ها شامل فعالیت‌های جسمی هستند که نیازمند حضور ذهن و تمرکز می‌باشند. در ابتدا کودکان با کمک والدین می‌توانند این بازی را به صورت ساده انجام دهند. زمانی که کودک به سن بالای 4 سال می‌رسد، می‌توان قوانین پیچیده‌تر و امتیازاتی را برای این بازی تعیین کرد.
بازیهای رایانه‌ای آموزشی
گروه سنی: بازی های رایانه ای به دلیل عدم تکامل کامل مغز و سیستم عصبی، برای کودکان زیر 3 سال مناسب نیست. با تعیین مدت زمان محدود برای کودکان بالای 3 سال نیز از مشکلات احتمالی برای آن‌ها جلوگیری نمایید.
بازیهای رایانه‌ای آموزشی علاوه بر جنبه سرگرمی که دارند، موجب تقویت مهارت‌های آموزشی می‌شوند. این نوع بازی‌ها به صورت موثری به یادگیری و توسعه مهارت‌های ارزشمند کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان کمک می‌کنند.
بازیهای ساخت و ساز
گروه سنی: سن توصیه شده متخصصان برای انجام آن از18 ماهگی یا همان یکسال و نیم است. لگوهای بزرگ با لبه‌های نرم که موجب زخمی شدن کودک نشود و کودک نتواند آن را قورت دهد، برای کودکان 1.5+ مناسب است.
بازی‌هایی که نیاز به ساخت و ساز دارند، موجب هماهنگی فضایی، توسعه ذهنی و حتی تقویت تمرکز می‌شوند. لگو یک نوع بازی ساخت و ساز معروف است که از قطعات ریزی به اسم “بلوک‌های لگو” ساخته می‌شود. این بازی نیز در دسته بازی برای افزایش تمرکز کودکان قرار می‌گیرد.
بازیهای مدیریت زمان
گروه سنی: این بازی برای کودکانی که خواندن و نوشتن یاد گرفته‌اند، مثلا 8 سال به بالا مناسب است.
بازی‌هایی که به مدیریت زمان کمک می‌کنند، برای مهارت‌هایی مانند برنامه‌ریزی استراتژیک، تصمیم‌گیری سریع، و مدیریت منابع نیز مفید هستند. علاوه بر موارد گفته شده این نوع بازی‌ها، بر روی تقویت تمرکز بچه‌ها با بازی نیز اثر می‌گذارند.
بازی مانند اسم فامیل، برای مدیریت زمان بسیار مناسب است. در این بازی بر اساس حرف انتخاب شده (مثلا حرف س) باید اسامی از اسم، فامیل، اشیا، شهر، میوه و… نوشت. فردی که زودتر این موارد را تکمیل کند،اعلام کرده و سایر افراد هم از نوشتن دست می‌کشند
پیدا کردن اختلاف تصاویر
گروه سنی: پیدا کردن اختلاف‌ها بین تصاویر یک فعالیت جذاب برای کودکان 4 تا 8 سال است که می‌تواند به تقویت تمرکز و مهارت‌های دقت کودکان کمک کند.
این نوع بازی برای تقویت تمرکز کودک انجام می‌شود که به طور خاص می‌تواند به پیشگیری از بروز اختلالات یادگیری کودکان کمک کند. فقط کافیست از کودک بخواهید تا با دقت و توجه به تصاویر نگاه کند و تفاوت تصاویر را پیدا کند.
چه عواملی باعث کاهش تمرکز کودک می شود؟
عوامل بسیار زیادی موجب کاهش تمرکز کودک می‌شود؛ ازاین عوامل می‌توان محیط نامناسب، خواب ناکافی، بیش فعالی، شرایط آموزشی نامناسب و بسیاری از عوامل دیگر را نام برد. در میان این موضوعات، کودک بیش فعال، به دلیل سطح بالای انرژی و تحرک، نیازمند بازی‌هایی است که علاوه بر سرگرمی، به تخلیه انرژی آن نیز کمک کند تا تمرکز و دقت کافی برای سایر جنبه‌های زندگی خود را به دست آورد.
بهترین بازی برای کودکان بیش فعال بازی‌هایی است که مهارت‌های اجتماعی، حرکتی و تفکری آن‌ها را تقویت کند. بازیهای حرکتی، بازیهای گروهی، بازیهای کنترل حرکتی و تعادل از این دست بازیهای مناسب برای بهبود تمرکز و توجه این کودکان است.
بازی کردن چه تاثیری بر افزایش تمرکز کودکان دارد؟
یکی از اصلی‌ترین فواید بازی کردن افزایش تمرکز در کودکان است. بازی با افزایش صبر و حوصله، تقویت حافظه، کاهش استرس و اضطراب و همچنین فعال شدن بخشی از ذهن که مسئول تمرکز، برنامه ریزی، حل مسئله و مهارت‌های اجرایی است موجب افزایش تمرکز کودکان می‌شود.
در نهایت آیا بازی برای افزایش تمرکز کودکان مفید است؟
در این مقاله به معرفی انواع بازی برای بالا بردن قدرت تمرکز کودکان پرداختیم. بازی برای افزایش تمرکز کودکان در کودکی یکی از مسائل مهمی است که حتی در مهارت‌های بزرگسالی فرد اثر می‌گذارد. تقویت توجه و تمرکز، تقویت مهارت‌های شناختی، آموزش مهارت‌های اجتماعی، افزایش خلاقیت و کاهش استرس و اضطراب از مزایای بازی است فقط هنگام بازی باید توجه نمایید که بازی مناسب با سن و علایق کودک را انتخاب کنید.